Single Events

„40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Ocena po latach.”

Spotkanie rozpocznie się o godz. 17:00 w szczecińskim Hotel Marriott w Posejdonie (Brama Portowa 2), sala Pionier 4. Wstęp wolny!

W wydarzeniu udział wezmą: dr Robert Kościelny, historyk, publicysta, autor książek, m.in.: „Wiosna wolnych Polaków. Wersja szczecińska”, która przedstawia dzieje NSZZ „Solidarność” na Pomorzu Zachodnim od chwili narodzin ruchu w okresie sierpniowych strajków 1980 r. do wprowadzenia stanu wojennego –
13 grudnia 1981 r.

Naszymi gośćmi będą również świadkowie historii: Ryszard Borkowski, Józef Kalemba i Romulad Chudzik – wszyscy związani z „Solidarnością”, częściowo internowani, włączeni w działalność na rzecz walki o prawa pracownicze oraz godne życie a także wolną Polskę.

40 lat temu wprowadzono na terenie całej Polski stan wojenny. Już o 6:00 rano 13 grudnia 1981 r. Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, informujące, że ukonstytuowała się, Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, która przejęła władzę w kraju. Na jej czele stanął wspomniany wyżej generał. Stan wojenny został wprowadzony na mocy dekretu Rady Państwa. Tuż przed północą 12 grudnia 1981 r. władze komunistyczne rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji i „Solidarności”. W ciągu kilku dni internowano blisko 5 tys. osób. W ogromnej operacji policyjno-wojskowej, jaką był stan wojenny użyto w sumie 70 tys. żołnierzy, 30 tys. milicjantów, 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tys. samochodów.

Na terenie kraju wprowadzono godzinę milicyjną od godz. 22 do godz. 6 rano, a by wyjechać poza miejsce zamieszkania potrzebna była specjalna przepustka. Cenzurowano korespondencje, wyłączono telefony. Najważniejsze instytucje i zakłady pracy zostały zmilitaryzowane i były kierowane przez ponad 8 tys. komisarzy wojskowych. 14 grudnia 1981 r. rozpoczęły się strajki okupacyjne w wielu dużych zakładach przemysłowych. Strajkowały huty, większość kopalń, porty, stocznie w Trójmieście i Szczecinie, największe fabryki. Strajkowano w blisko 199 zakładach. W 40 zakładach strajki zostały brutalnie spacyfikowane. Użyto do tego oddziałów ZOMO i wojska, wyposażonego w ciężki sprzęt, jak np. czołgi. Tragicznie skończyły się strajki w kopalniach na Górnym Śląsku, gdzie górnicy stawili czynny opór. 16 grudnia 1981 r. w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” milicjanci użyli broni palnej, zabijając 9 górników. 31 grudnia 1982 r. stan wojenny został zawieszony, a 22 lipca 1983 r. odwołany. Represyjne ustawodawstwo w części utrzymano. Nie jest znana dokładna liczba osób, które w wyniku wprowadzenia stanu wojennego poniosły śmierć, np. zostały zamordowane przez reżim komunistyczny. Listy ofiar liczą od kilkudziesięciu do ponad stu nazwisk. Nieznana jest także liczba osób, które straciły w tym okresie zdrowie, czy zostały ranne na skutek prześladowań, torturowania w trakcie śledztw, czy też podczas demonstracji na ulicach. Sfinansowano ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości.